Odprawa przy nieprzyjęciu zmienionych warunków umowy – kiedy przysługuje?
W wyniku nieprzyjęcia nowych, zmienionych warunków umowy o pracę, pracownik może stanąć przed pytaniem, czy przysługuje mu odprawa. W tym tekście wyjaśniamy, kiedy pracownik nabywa prawo do odprawy, zwanej potocznie odprawą ekonomiczną, zgodnie z ustawą z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Kiedy przysługuje odprawa?
Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, przepisy dotyczące odprawy pieniężnej mają zastosowanie w przypadku konieczności rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników, jeżeli przyczyny te są niezależne od pracowników. W przypadku zwolnień grupowych, aby pracownik nabył prawo do odprawy, zwolnienia w okresie 30 dni muszą objąć:
10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, ale mniej niż 300 pracowników,
30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.
Jeśli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników, prawo do odprawy nie przysługuje, niezależnie od przyczyn wypowiedzenia.
Wyłączna przyczyna leżąca po stronie pracodawcy
Odprawa przysługuje pracownikowi, jeżeli konieczność rozwiązania stosunku pracy następuje wyłącznie z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Oznacza to, że gdyby nie zaistniały te przyczyny, pracodawca nie podjąłby decyzji o zwolnieniu pracownika. Przykłady takich przyczyn to:
Proponowane warunki zatrudnienia prowadzące do istotnych zmian na niekorzyść pracownika,
Proponowana praca jest nieadekwatna do kwalifikacji pracownika,
Proponowane warunki stanowią rażącą degradację pracownika z jednoczesnym obniżeniem wynagrodzenia.
Stanowisko Sądu Najwyższego w sprawie odprawy
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 stycznia 2009 r., II PK 108/08, wyjaśnił, że odprawa pieniężna przysługuje pracownikowi nie tylko w przypadku wypowiedzenia definitywnego, ale także wypowiedzenia zmieniającego warunki zatrudnienia. Oznacza to, że jeżeli pracownik nie przyjmie zaproponowanych mu nowych warunków pracy, a przyczyny wypowiedzenia zmieniającego leżą wyłącznie po stronie pracodawcy, pracownik ma prawo do odprawy.
Warto podkreślić, że rozwiązanie stosunku pracy na podstawie wypowiedzenia zmieniającego ma znaczenie jedynie dla oceny, czy przyczyny stanowią wyłączny powód uzasadniający rozwiązanie stosunku pracy.
Wypowiedzenie zmieniające – podsumowanie
W świetle ugruntowanego orzecznictwa, art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. ma zastosowanie również w przypadku rozwiązania stosunku pracy w wyniku wypowiedzenia zmieniającego, jeśli pracownik odmówił przyjęcia nowych warunków pracy lub płacy, a pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników. Pracownik nabywa wówczas prawo do odprawy pieniężnej, pod warunkiem że przyczyny rozwiązania stosunku pracy leżą wyłącznie po stronie pracodawcy.
Chcesz być na bieżąco z prawem pracy? Zapisz się na szkolenia w Kadry Verte!
Prawo pracy nieustannie się zmienia, a znajomość aktualnych przepisów jest kluczowa zarówno dla pracodawców, jak i pracowników, choćby w kwestii odpraw. Aby być na bieżąco ze wszystkimi zmianami, warto zapisać się na szkolenia z prawa pracy organizowane przez Kadry Verte. Dzięki profesjonalnym szkoleniom prowadzonym przez ekspertów zyskasz wiedzę niezbędną do prawidłowego stosowania przepisów w swojej firmie.
Podsumowanie
Odmowa przyjęcia zmienionych warunków umowy o pracę może prowadzić do rozwiązania stosunku pracy, a w niektórych przypadkach pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna. Warunkiem jest, aby przyczyny rozwiązania stosunku pracy leżały wyłącznie po stronie pracodawcy. Sąd Najwyższy potwierdza, że odprawa przysługuje również w przypadku wypowiedzenia zmieniającego, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód rozwiązania umowy.
