Mózg człowieka – jak działa i jaką pełni funkcję?
Najważniejszym organem znajdującym się w ciele człowieka jest bez wątpienia mózg. Dzięki temu centrum dowodzenia można odczuwać zmysły, bodźce, rozumieć, mówić, uczyć się, poruszać się, zapamiętywać. Narząd ten odpowiada za wszystkie procesy zachodzące w organizmie – od trawienia jedzenia, po prawidłowe bicie serca. Jest to niesamowity organ, który pracuje na pełnych obrotach nieprzerwanie przez cały czas.
Co potrafi ludzki mózg?
Jest to narząd, który dowodzi funkcjami ciała, a także reaguje na wszystko, co dzieje się poza nim. Każdy bodziec (dźwięk, dotyk itd.) jest przetwarzany właśnie poprzez mózg, ponieważ w chwili powstania zostaje wysyłany impuls do mózgu. Działa to tak samo w przypadku dolegliwości wewnątrz organizmu.
Poza odczuwaniem różnych bodźców mózg odpowiada także za psychikę, tożsamość, myśli, ale także pragnienia. Jego zadaniem jest generowanie oraz przetwarzanie wszystkiego, co się dzieje w organizmie i informowanie o tym, kiedy jest coś nie tak i gdy następuje jakaś poprawa.
Funkcje mózgu najczęściej rozpatruje się w aspektach biologicznych i fizycznych, jednak trzeba pamiętać o tym, że dzięki niemu człowiek może tworzyć rzeczy abstrakcyjne. Mózg wpływa na takie kwestie, jak:
- -intuicja: podejmowanie decyzji na podstawie szczątkowych informacji, orientacja w terenie;
- -wyobrażanie: myślenie o marzeniach, o wydarzeniach, które nie miały miejsca;
- -emocjonalność: odczuwanie empatii, miłości, szczęścia, smutku, złości;
- -twórczość: możliwość przeniesienia myśli do rzeczywistości w formie np. sztuki czy matematycznych wyliczeń.
Jak zbudowany jest mózg?
Mózg zużywa swoją energię 10 razy szybciej od pozostałych narządów. Jest to organ, który nigdy nie odpoczywa. W chwili kiedy zabraknie mu odżywczych substancji, zacznie ją pobierać z tkanki tłuszczowej i następnie z mięśniowej.
Waga najważniejszego organu to 1200-1400 g. Stanowi on 2% masy całego ciała.Za wszystkie funkcje mózgu odpowiadają jego półkule oraz poszczególne płaty mózgowe, które wchodzą w skład budowy organu. Ludzki mózg można porównać do wyglądu włoskiego orzecha. Na ich powierzchni znajduje się wiele bruzd, uwypukleń i zakrętów, które sprawiają wrażenie, że są one pomarszczony.
Dlaczego mózg wygląda właśnie tak? Dzięki takiej konstrukcji mózg jest bardziej pojemny, przez co może się w nim zmieścić znacznie więcej neuronów. Elementy te to skomplikowanej budowy sieci neuronalne. Ich zadaniem jest regulacja życiowych funkcji.
Zazwyczaj mózg posiada około 100 miliardów szarych komórek. Jednak z wiekiem ilość tych neuronów obumiera lub po prostu się zmniejsza. Prowadzi to do neurodegeneracji. Dodatkowe spadanie liczby neuronów może powodować choroby, takie jak np. Alzheimer.
Ćwicząc mózg, można przyczynić się do powstawania nowych komórek nerwowych i synaptycznych połączeń.
Z anatomicznego punktu widzenia ośrodkowy układ nerwowy składa się z:
- -rdzenia kręgowego,
- -opon mózgowych,
- -móżdżku,
- -pnia mózgu,
- -półkul mózgu, które dzielą się na poszczególne płaty: skroniowy, potyliczny, czołowy, ciemieniowy.
- -półkule mózgowe połączone są ciałem modzelowatym, inaczej zwanym wiązką aksonów.
Jak działają części mózgu?
Mózg ma plastyczną strukturę, czyli w przypadku uszkodzenia którejś z nich, sąsiednia przejmie jej funkcje. O tym fakcie naukowcy dowiedzieli się stosunkowo niedawno i dzięki temu możliwe jest niwelowanie uszczerbków, które wcześniej wydawały się trwałe.
Każdy z płatów mózgu zawiera w sobie ośrodki, które odpowiadają za daną funkcję naszego organu. Półkule także pełnią swoje pewne zadania.
Mówi się, że lewa półkula odpowiada za wzrok, układy oraz język, natomiast prawa półkula za muzykę, przestrzeń, trójwymiarowość. Obie półkule mogą jednak współpracować i przejmować wzajemnie swoje funkcje.
Zatem za co są odpowiedzialne pozostałe elementy mózgu? Kora mózgowa znajduje się na zewnątrz mózgu. Zbudowana jest z płatu skroniowego, czołowego, potylicznego oraz ciemieniowego.
- Płat potyliczny odpowiada za wzrok, rozpoznawanie głębi i barw. Uszkodzenie płatu spowoduje zaburzenia pisania, czytania, widzenia. Może nawet przyczyniać się do odczuwania halucynacji.
- Płat ciemieniowy współpracuje z płatem potylicznym i razem odpowiadają za wzrok oraz za umiejętność pisania i czytania. Oprócz tego nawiązuje do orientacji w terenie, za dotyk, odczuwalność temperatur oraz ból. Jeśli zaczną się pojawiać zaburzenia równowagi, brak świadomości niektórych części ciała, koordynacji ruchowej, liczenia czy postrzegania twarzy, będzie to świadczyć o uszkodzeniu płata ciemieniowego.
- Za pomocą płatu czołowego można wykonywać czynności ruchowe i wyższe funkcje psychiczne. Uszkodzony płacz czołowy doprowadza do zaburzeń ruchowych takich jak niedowład lub paraliż. Prowadzi także do zaburzeń osobowości i zachowania.
- Z boku kory mózgowej znajduje się płat skroniowy. Odpowiada za zmysł słuchu. Uszkodzony płat skroniowy sprawia, że osoba słyszy dźwięki, jednak ich nie rozpoznaje.
- Następnie jest móżdżek znajdujący się pod płatem potylicznym. Steruje on koordynacją ruchową oraz całym ciałem.
- Za oddech, regulację ciśnienia i pracę serca odpowiada pień mózgu
Ciekawostki o mózgu
- Ludzki mózg ma nieskończenie wiele możliwości, a jednak wiedza na temat działania tego organu wciąż jest mała i naukowcy ciągle próbują odkryć coś nowego.
- Osoby mające uszkodzony płat czołowy są skłonne do nieodczuwania wstydu i nieprzejmowania się konsekwencjami swoich czynów.
- Powierzchnia mózgu nie zawiera receptorów bólu, więc mózg wcale go nie odczuwa
- W chwili snu mózg wytwarza około 25 watów energii.
- Tlen i cukier to główne źródła pokarmu tkanki nerwowej.
